Hội chứng ruột kích thích gây nhiều triệu chứng khó chịu, ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa của người bệnh nên cần được phát hiện và điều trị sớm.
Hội chứng ruột kích thích là bệnh gì?
Hội chứng ruột kích thích là tình trạng ruột bị rối loạn chức năng và tái đi tái lại nhiều lần. Trong khi đó, người bệnh đi khám, thực hiện các xét nghiệm đều không phát hiện tổn thương về giải phẫu cũng các tổ chức sinh hóa ở ruột.
Hội chứng ruột kích thích còn được biết đến với các tên gọi như viêm đại tràng co thắt, viêm đại tràng mãn tính, viêm đại tràng chức năng.
Ở Việt Nam, hội chứng ruột kích thích có tỷ lệ mắc khoảng 5 – 20% dân số. Hội chứng này tuy không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại gây ra nhiều tác động xấu đến hệ tiêu hóa, đến sức khỏe và ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh.
8 biểu hiện hội chứng ruột kích thích
Vì bệnh hội chứng ruột kích thích khó chẩn đoán được qua các xét nghiệm, siêu âm nên chỉ có thể phát hiện thông qua những biểu hiện của bệnh mà người bệnh gặp phải.
Dưới đây là 8 biểu hiện hội chứng ruột kích thích thường gặp nhất:
Đau bụng
Đau bụng là biểu hiện hàng đầu của hội chứng ruột kích thích. Khi gặp phải bệnh lý này, các cơ trong đường tiêu hóa có thể bị căng và gây đau. Những cơn đau thường xuất hiện ở khu vực bụng dưới hoặc đau toàn bộ vùng bụng, ít khi đau ở bụng trên.
Tiêu chảy
Một biểu hiện hội chứng ruột kích thích khác mà nhiều người gặp phải đó là tiêu chảy. Có khoảng 33% bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích bị tiêu chảy. Trung bình 1 tuần họ đi ngoài 12 lần, cao gấp đôi so với người trưởng thành không mắc bệnh lý này.
Nguyên nhân gây ra tình trạng này là do khi mắc hội hội chứng ruột kích thích, việc vận chuyển thức ăn đi qua ruột sẽ diễn ra nhanh hơn và có thể ngay lập tức thúc giục nhu động ruột, khiến người bệnh bị tiêu chảy đột ngột.
Táo bón
Có đến 50% bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích gặp phải dấu hiệu táo bón. Nguyên nhân là do sự liên lạc giữa ruột và não thúc đẩy quá trình tiêu hóa thức ăn có thể diễn ra nhanh hoặc chậm hơn thời gian vận chuyển bình thường của phân. Nếu thời gian này bị chậm lại, ruột hấp thu nhiều nước từ phân hơn sẽ khiến người bệnh bị khó tiêu, táo bón.
Táo bón, tiêu chảy xen kẽ
Không chỉ bị táo bón hoặc tiêu chảy, người mắc hội chứng ruột kích thích có thể bị táo bón và tiêu chảy luân phiên. Tình trạng này khiến người bệnh khổ sở và rất mệt mỏi.
Có khoảng 20% bệnh nhân mắc hội chứng ruột kích thích vừa bị tiêu chảy, vừa bị táo bón. Các dấu hiệu này liên quan đến chứng đau bụng kinh niên, thường xuyên tái phát mà người mắc bệnh lý này mắc phải.
Mức độ táo bón tiêu chảy xen kẽ thường khác nhau ở mỗi người. Đây cũng là triệu chứng khá nghiêm trọng của bệnh hội chứng ruột kích thích. Vì vậy, nếu thấy xuất hiện triệu chứng này thì người bệnh nên đi khám để được bác sĩ hướng dẫn cách điều trị hiệu quả, tránh ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe và cuộc sống.
Đầy hơi – Biểu hiện hội chứng ruột kích thích
Hội chứng ruột kích thích có thể kích thích sản xuất nhiều khí trong ruột hơn mức bình thường. Từ đó, khiến người bệnh thường xuyên bị đầy hơi và cảm thấy khó chịu trong bụng.
Theo các nghiên cứu chỉ ra, có đến 83% người mắc hội chứng ruột kích thích bị đầy hơi. Nếu gặp tình trạng này, người bệnh nên tránh sử dụng các loại thực phẩm chứa lactose để giảm bớt cảm giác khó chịu.
Thay đổi nhu động ruột
Khi mắc hội chứng ruột kích thích, nhu động ruột của người bệnh sẽ thay đổi, dẫn đến các triệu chứng như táo bón, tiêu chảy, đi ngoài phân sống…
Khi phân di chuyển chậm trong ruột thì ruột đã hấp thu một phần nước, khiến phân khô cứng, gây táo bón. Ngược lại, nếu phân di chuyển trong ruột nhanh, khiến ruột ít hấp thu nước và gây ra tình trạng tiêu chảy, đi ngoài phân lỏng.
Nhiều trường hợp có thể đi ngoài ra máu, phân lẫn máu, phân sống. Thậm chí, đi ngoài phân đen. Triệu chứng này khá nặng và có thể là biểu hiện của bệnh lý nguy hiểm khác nên người bệnh cần đi khám.
Mệt mỏi, khó ngủ
Một biểu hiện hội chứng ruột kích thích khác đó là người bệnh thường xuyên cảm thấy mệt mỏi, họ cảm thấy yếu sức trong công việc, trong các hoạt động giải trí…
Ngoài ra, nhiều trường hợp khác còn bị khó ngủ. Bệnh hội chứng ruột kích thích ảnh hưởng đến giấc ngủ của họ, gây ra các triệu chứng khó ngủ, mất ngủ, thường xuyên thức giấc, không tỉnh táo khi tỉnh dậy vào buổi sáng. Khó ngủ, mất ngủ ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh. Thậm chí gây suy nhược cơ thể, thiếu máu nếu mất ngủ kéo dài.
Lo lắng, trầm cảm
Một biểu hiện nữa của hội chứng ruột kích thích là người bệnh thường xuyên cảm thấy lo lắng. Theo một nghiên cứu trên 94.000 người mắc hội chứng ruột kích thích thì có đến 50% trường hợp có nguy cơ bị rối loạn lo âu và trên 70% trường hợp có nguy cơ bị rối loạn tâm trạng như trầm cảm.
Ngoài ra, cũng có nghiên cứu khác chỉ ra rằng nếu kiểm soát được tâm trạng, giảm bớt căng thẳng, lo lắng thì sẽ kiểm soát tốt các biểu hiện của hội chứng ruột kích thích.
Các biện pháp cải thiện biểu hiện hội chứng ruột kích thích
Để cải thiện các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích, người bệnh nên cải thiện một số thói quen sinh hoạt như:
- Ăn uống lành mạnh, chọn những thực phẩm đảm bảo vệ sinh, tốt cho tiêu hóa.
- Không làm việc quá sức.
- Không ăn quá no hoặc để bụng quá đói.
- Vận động thường xuyên, tập luyện thể dục giúp tăng cường đề kháng và giúp hệ tiêu hóa làm việc hiệu quả hơn.
- Giữ tâm trạng vui vẻ, lạc quan, hạn chế cảm xúc lo âu và căng thẳng.
- Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi.
- Ăn uống đúng giờ, đủ bữa, sinh hoạt điều độ.
- Thường xuyên dùng tay xoa nhẹ quanh thượng vị – rốn theo chiều kim đồng hồ nhằm kích thích nhu động ruột.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ 6 tháng/lần để phát hiện sớm bất thường ở hệ tiêu hóa cũng như phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm có thể xảy ra.
Hội chứng ruột kích thích ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa, đến quá trình tiêu hóa thức ăn và hấp thu dinh dưỡng. Vì vậy, cần phát hiện các biểu hiện của bệnh sớm để điều trị kịp thời, bảo vệ sức khỏe của chính mình.
